Në një zhvillim të rëndësishëm për skenën politike dhe institucionale të Kosovës, Presidentja e Republikës, Vjosa Osmani, ka dorëzuar sot një kërkesë në Gjykatën Kushtetuese, duke e cilësuar këtë veprim si një përpjekje për të mbrojtur rendin kushtetues nga, siç u shpreh ajo, “pasojat e pariparueshme”.
Kjo lëvizje vjen në një kohë të ngërçit të thellë politik dhe institucional, kur Kuvendi i Kosovës po përballet me bllokada të vazhdueshme dhe mungesë të funksionalitetit. Përmes kësaj kërkese, Presidentja duket se synon të zhbllokojë situatën duke kërkuar një interpretim kushtetues që mund të hapë rrugë për zgjidhje politike dhe institucionale.
Një veprim që i flet më shumë Kushtetutës sesa politikës
“Në këtë moment vendimtar për demokracinë dhe stabilitetin e Republikës sonë”, shkruan Osmani, “i bëj sërish thirrje të gjitha subjekteve politike që t’u japin qytetarëve atë që u takon me Kushtetutë: një Kuvend funksional dhe institucione që punojnë në interes të tyre”.
Deklarata e saj përpiqet të vendosë theksin tek detyrimi institucional dhe jo tek përfitimi politik. Në thelb, ajo paraqet këtë hap jo si një kalkulim partiak, por si një obligim që buron nga pozita e saj kushtetuese dhe nga përgjegjësia ndaj qytetarëve. Kjo retorikë synon të largojë perceptimin se presidentja po merr anë në përplasjet e brendshme politike, dhe në vend të kësaj, ta paraqesë veten si garantuese të funksionimit demokratik.
Më shumë se një krizë politike – një provë për rendin kushtetues
Përtej deklaratave, ky zhvillim ngre një sërë pyetjesh për të ardhmen institucionale të vendit. Deri në çfarë mase është e përgatitur Gjykata Kushtetuese për të ndërhyrë në një krizë që ka edhe rrënjë politike? Çfarë precedentësh mund të krijohen nëse Gjykata merr një rol aktiv në interpretimin e rrethanave të tanishme?
Nga ana tjetër, kërkesa e Presidentes mund të shihet si një sinjal për subjektet politike që ngërçi aktual nuk mund të zgjidhet vetëm në tavolinat partiake – ai kërkon sqarim dhe legjitimitet edhe nga instancat më të larta të drejtësisë kushtetuese.
Përfundim: midis krizës dhe vendimmarrjes
Veprimi i Presidentes Osmani është simptomë e një sistemi që po përpiqet të funksionojë në kushte presioni të madh politik. Ajo që do të pasojë nga Gjykata Kushtetuese nuk do të ketë vetëm pasoja juridike – do të ketë ndikim të drejtpërdrejtë në balancat politike, stabilitetin institucional dhe në besimin e qytetarëve në rendin kushtetues.
Në një kohë kur Kosova përballet me sfida të brendshme dhe të jashtme, mbajtja e një kursi të qëndrueshëm institucional është më e rëndësishme se kurrë. Kërkesa e presidentes, e mbështetur në argumentin e mbrojtjes së Kushtetutës, mund të jetë një hap drejt qartësimit të situatës – ose një tjetër provë për kapacitetin e shtetit për të menaxhuar krizën me mjete demokratike./Alb’swiss TV/
