Një bashkëbisedim frymëzues me një aktiviste, poete dhe këshilltare, që jetën e saj në mërgim ia ka kushtuar gjuhës, kulturës dhe brezave të rinj shqiptarë
Nga Dashnim HEBIBI
08 tetor 2025 – Në një kohë kur globalizimi dhe migrimi po sfidojnë ruajtjen e identitetit kombëtar, ekzistojnë individë që me përkushtim të jashtëzakonshëm punojnë për të mos lejuar që rrënjët të shuhen. Një ndër to është Shqiponja Vrajolli Zahiri, një grua energjike dhe me vizion të qartë, e cila në çdo hap të jetës së saj në Zvicër, punon për të ruajtur dhe përcjellë tek gjeneratat e reja gjuhën, kulturën dhe traditat shqiptare.
Shqiponja është një personalitet i njohur në komunitetin shqiptar të kantonit të Zürichut. Ajo është e angazhuar në shkollat zvicerane, ku luan një rol të rëndësishëm si Këshilltare për sistemin shkollor në qytetin e Zürichut – Schulbotschafterin im Zürich Stadt, duke qenë një urë lidhëse ndërmjet institucioneve arsimore dhe prindërve shqiptarë, shumë prej të cilëve nuk i zotërojnë mirë gjuhët lokale. Aktualisht ajo punon në komunën e Opfikonit dhe në komunën e Zürichut, ku zhvillon aktivitete të shumta edukative dhe sociale.
Nga Prishtina në Zvicër – Një rrugëtim me qëllim të qartë
E lindur në Prishtinë, Shqiponja kreu shkollimin e mesëm elektroteknik dhe vazhdoi studimet në Fakultetin Elektroteknik. Pas migrimit në Zvicër në vitin 2006, ajo u përball me vështirësitë tipike të një emigranti: ndjenjën e mallit, mungesën e njohjes së diplomave dhe barrierat gjuhësore. Por me vullnet të hekurt, vetëbesim dhe përkrahjen e bashkëshortit, ajo brenda pak muajsh mësoi gjuhën gjermane dhe rifilloi ndërtimin e karrierës nga e para. Përveç studimeve të reja në kontabilitet dhe kurseve sociale, ajo u integrua shpejt në shoqërinë zvicerane — jo vetëm si punëtore, por si kontribuuese aktive në jetën komunitare.
Një aktiviste e palodhur për familjen, shkollën dhe kulturën
Që nga viti 2014, Shqiponja është pjesë aktive e shoqatave dhe projekteve të ndryshme që i shërbejnë familjeve shqiptare në Zvicër. Në Shoqatën Femmestische (Tryeza e Gruas), ajo mban seminare në gjuhën shqipe dhe gjermane për tema që lidhen me integrimin, shëndetin dhe parandalimin social. Në Shoqatën FISP (Fachstelle für Interkulturelle Suchtprävention und Gesundheitsförderung), ajo shpërndan materiale në gjuhën amtare, përkthen, këshillon dhe shërben si ndërmjetëse kulturore.
Një tjetër aktivitet i rëndësishëm është angazhimi i saj në Shoqatën S.E.S.J (Starke Eltern Starke Kinder), ku mbështet prindërit e rinj në orientimin shkollor dhe profesional të fëmijëve të tyre. Po ashtu, përmes projektit “Schenk mir eine Geschichte” (Më dhuro një tregim), ajo udhëheq kurse leximi në gjuhën shqipe për fëmijët parashkollorë — një kontribut kyç për ruajtjen e gjuhës amtare që nga moshat më të hershme.
Zëri i një gruaje që ndërton ura brezash
Për Shqiponjën, puna me fëmijët dhe prindërit shqiptarë në Zvicër është më shumë se profesion — është mision jetësor. Ajo është e bindur se ruajtja e gjuhës dhe traditës është një borxh moral ndaj brezave që vijnë:
“Gjenerata e fëmijëve tanë, nëse rriten dhe shkollohen vetëm në gjuhë të huaj, e kanë më të vështirë të ruajnë traditën kombëtare. Por kjo nuk është e pamundur, nëse prindërit dhe komuniteti kujdesen për përcjelljen e vlerave tona sociale, kulturore dhe historike,” – thekson ajo me vendosmëri.
Në këtë drejtim, ajo i sheh shkollat shqipe, shoqatat kulturore dhe aktivitetet komunitare si mekanizma të domosdoshëm për mbrojtjen e identitetit shqiptar në mërgatë.
Nga poezia te këshillimi institucional
Përveç aktiviteteve sociale, Shqiponja ka një pasion të veçantë për letërsinë dhe poezinë. Në fund të vitit 2023 ajo botoi librin e saj të parë me poezi të titulluar “Gjuha e Zemrës”, një dëshmi e lidhjes emocionale me gjuhën shqipe dhe rrënjët kulturore.
Në rolin e saj si këshilltare për sistemin shkollor në qytetin e Zürichut, ajo është gjithashtu zëri i shumë familjeve shqiptare që përballen me sfida në sistemin arsimor zviceran. Ajo bashkëpunon ngushtë me mësues, drejtues shkollash dhe prindër, duke kontribuar në integrimin më të mirë të fëmijëve shqiptarë në shkolla dhe në ruajtjen e identitetit të tyre kombëtar.
Një grua që frymëzon dhe lë gjurmë
Historia e Shqiponja Vrajolli Zahirit është historia e shumë grave shqiptare në diasporë që me punë, vullnet dhe dashuri për gjuhën e kulturën e tyre bëhen shtylla të komunitetit. Por ajo spikat për gjallërinë, vizionin dhe angazhimin e gjithanshëm, duke u bërë një model frymëzimi për shumë vajza e gra të reja.
Në një kohë kur zëri i gruas shqiptare në diasporë po dëgjohet gjithnjë e më shumë, Shqiponja është një ndër ato zëra që nuk flet vetëm — vepron. Ajo është dëshmi se ruajtja e identitetit kombëtar në mërgim nuk është nostalgji, por një akt i gjallë dashurie dhe përgjegjësie ndaj brezave që do të vijnë.
“E kemi borxh të punojmë për gjeneratat e reja,” thotë ajo.
Dhe këtë borxh, Shqiponja po e shlyen çdo ditë — me fjalë, me vepra dhe me zemër.
Një mesazh që udhëheq drejt së ardhmes
Shqiponja Vrajolli Zahiri është një shembull i gjallë i asaj se si përkushtimi individual mund të kthehet në forcë kolektive për ruajtjen e identitetit kombëtar në mërgatë. Ajo nuk ndalet së vepruari, dhe projektet e saj të reja, që do të shpalosen së shpejti, synojnë të thellojnë edhe më shumë punën me fëmijët, prindërit dhe komunitetin shqiptar në Zvicër.
Mesazhi i saj është i qartë dhe i fuqishëm:
“Duhet të investojmë më shumë në gjeneratat e reja, sepse tek ata qëndron e ardhmja jonë si komunitet, si gjuhë dhe si kulturë.”
Me vizionin dhe energjinë që e karakterizon, Shqiponja po lë gjurmë të pashlyeshme, duke e kthyer angazhimin e saj në një urë të fortë lidhëse ndërmjet brezave — nga rrënjët drejt së ardhmes. /SAM24.info
